در ابتدا باید بدانیم که کمپرسور چه دستگاهی است؟ کمپرسور یک وسیله مکانیکی است که گاز را متراکم می سازد و ازطرفی فشار و دمای آن را افزایش داده و آماده انتقال به یک سیستم خنک کننده می کند. روغن کمپرسور یکی از موارد لازم جهت درست کار کردن سیکل تبرید، از طریق کمپرسور می باشد که مهمترین نقش روغن کمپرسور شامل روغن کاری قطعات متحرک کمپرسور جهت کار بهینه و طولانی کردن عمر کمپرسور ،گرفتن بخشی از گرمای هوای فشرده شده توسط کمپرسور و نیز پوشش محافظی برای خروج هوای فشرده شده از قسمت عبوری کمپرسور می باشد.
باید توجه داشت روغن کمپرسور زمانی راندمان مناسب خواهد داشت که به صورت اصولی به کمپرسورهایی نظیر کمپرسورهای پیستونی , اسکرو , اسکرال و روتاری تزریق شود. زیرا اگر روغن کمپرسور در معرض نور و یا رطوبت قرار گیرد اسیدی می شود. اگر روغن اسیدی شود قطعا خسارات سنگینی به سیکل تبرید وارد می کند به عنوان مثال باعث زنگ زدگی و خوردگی سیم پیچ کمپرسور خواهد شد. روغن کمپرسور که از آن به عنوان روان کننده یاد می شود هر نوع آن با مبرد خاصی کار می کند .که باید با نیاز کمپرسور هم خوانی داشته باشد.
هر دستگاه مکانیکی جهت نرم کار کردن و درست کار کردن قطعات نیاز به یک روان کننده دارد که وظیفه این کار برعهده روغن می باشد. روغن قطعات را چرب کرده وسبب روان کار کردن اجزاء کمپرسور می شود که در نتیجه هزینه تعمیر و نگهداری سیکل تبرید را چه در پروژه های تهویه و مطبوع و چه در پروژه های سردخانه ای کاهش می دهد. یک روغن خوب باید ویژگی هایی از قبیل بالا بودن درجه حرارتی ، ترکیب شدن راحت با گاز مبرد و جذب نشدن به مایعات را داشته باشد.
روغن های کمپرسور به شش دسته تقسیم می شوند: دسته اول روغن های مینرال می باشند که به عنوان روغن معدنی نیز شناخته می شوند. این روغن ها بیشتر مناسب ترکیب شدن با گازهای R22 و R12 می باشند.
دسته دوم تحت عنوان روغن پلی استر یا مصنوعی نامگذاری شده است که به اصطلاح به آن روغن پی او ای (POE)نیز می گویند. ایننوع روغن با گازهایی نظیر R134، R404، R407 سازگاری دارد.
دسته سوم متعلق به روغن اکلیل بنزن می باشد. می توان گفت این روغن کمپرسور برودتی مشابه روغن معدنی ساخته شده است و کاربردی همچون روغن مینرال دارد .
دیگر دسته های روغن کمپرسور به ترتیب : روغن پلی آلفا ،روغن پی ای جی (PAG) و روغن پی وی ای (PVE) که هر کدام در پروژه های خاص برودتی کار برد دارند . با توجه به اینکه هر نوع روغن با گاز مبرد خاصی سازگاری دارد هنگام تزریق یا شارژ کردن روغن حتما به پلاک کمپرسور توجه نمایید که شرکت سازنده از چه نوع روغن و چه گازی جهت راه اندازی اولیه کمپرسور استفاده کرده است. شایان ذکر است در سیستم تهویه و مطبوع و سردخانه ای بیشتر از روغن های پلی استر و مینرال استفاده می شود.
برای اینکه متوجه شویم که آیا روغن کمپرسور سالم است یا ناسالم یا اینکه روغن کمپرسور اصلی هست یا تقلبی بهترین روش آنالیز نمودن روغن در آزمایشگاه های معتبر می باشد تا درصد خلوص و سالم بودن روغن کمپرسور را بررسی نمایند. اما اگر قصد ندارید روغن را به آزمایشگاه ببرید یا هزینه پرداخت آزمایش روغن را ندارید به دو روش تجربی می توان تا حدی سالم بودن روغن را تشخیص داد. روش اول بوی روغن می باشد. در صورتی که روغن اصلی نباشد یا اینکه قبلا درب گالن روغن باز شده باشد قطعا بوی روغن زننده و نامطبوع می باشد و با بوی روغن سالم کاملا متفاوت می باشد. در روش دوم می توان رنگ روغن را مورد بررسی قرار داد ; کافیست مقداری از روغن را داخل یک ظرف شفاش ریخته،اگر رنگ آن قهوه ای متمایل به روشن بود سالم است اگر رنگ آن قهوه ای تیره یا سوخته بود نا سالم است .
امروزه در کشورهای مختلف ،شرکت های بسیاری در زمینه تولید روغن کمپرسور فعالیت دارند که مهمترین و بهترین برندهای روغن موجود در بازار برودتی ایران شامل دو برند سانیسو (SUNISO) و برند بیتزر (BITZER) می باشد که در اینجا ابتدا به معرفی انواع روغن سانیسو و سپس روغن بیتزر می پردازیم.
روغن کمپرسور سانیسو خود دارای دو نوع است که هرکدام با گاز خاصی ترکیب می شود. یک نوع روغن جی اس (GS) که معدنی می باشد و نوع دوم روغن پلی استر که سری (SL)می باشد.
روغن سانیسو یکی از پر طرفدارترین و پر فروش ترین روغن های بازار است . روغن معدنی سانیسو سری GS شامل سه مورد روغن 3GS، 4GS، 5GS که مناسب برای گاز R22می باشند و روغن پلی استر سانیسو سری SL شامل روغن های SL22، SL32، SL46، SL68، SL100، SL170، SL220 که مناسب برای گازهای R134، R404، R407، R507 می باشند.
یکی دیگر از برندهای معروف و پر فروش روغن های کمپرسور برند بیتزر می باشد روغن بیتزر با دو سری B و BSE تولید و روانه بازار می شود بعد از حروف بیتزر عدد لاتین قرار می گیرد که این عدد نشان دهنده مقدار ویسکوزیته موجود در روغن کمپرسور بیتزر می باشد انواع روغن های کمپرسور بیتزر عبارت اند از B5.2 ، B320 ، B150 ، BSE32 ، BSE55 ، BSE170 ، B100 اغلب شرکت بیتزر روغن بیتزر را برای استفاده در کمپرسور های بیتزر تولید می کند این روغن ها با انواع گازها نظیر گاز r22 ، r134 ، r404 ، r410 ، r407 و غیره سازگاری دارد.